Czy wiek mężczyzny ma znaczenie w osiągnięciu ciąży?
Czy mężczyźni rzeczywiście pozostają płodni przez całe życie? Panowie nigdy nie przestają produkować spermy (o ile nie wystąpi jakaś choroba lub uszkodzenie), jednak jakość spermy spada wraz z wiekiem. Chociaż zdarzają się przypadki ojcostwa w bardzo późnym wieku, prawda jest taka, że mężczyźni również mają swój "zegar biologiczny". Może mieć to istotny wpływ na próby poczęcia oraz sukces w zabiegach wspomaganego rozrodu.
Spis treści
Ile nasienia produkuje mężczyzna?
Objętość nasienia z pojedynczego wytrysku to zwykle między 2 a 6 ml. Normalna liczba plemników waha się od 15 milionów plemników do ponad 200 milionów plemników na mililitr nasienia. Wskaźnik poniżej 15 milionów plemników na mililitr (lub 39 milionów plemników na ejakulat) jest uważany za niski - taki stan nazywamy oligospermią. W przypadku podejrzenia niepłodności lekarz zleci analizę nasienia, która sprawdzi nie tylko ilość plemników, ale także ich kształt i ruchliwość.
Kiedy plemniki są najsilniejsze?
Choć plemniki potrzebują około 74 dni na osiągnięcie dojrzałości, są produkowane cały czas, więc u mężczyzn nie ma cyklu miesięcznego ich produkcji, ani nie wyróżnia się dni płodnych i niepłodnych.
Szacuje się, że jeśli mężczyzna ma 25 lat lub mniej, prawdopodobieństwo naturalnego poczęcia jest wysokie, a średni czas poczęcia to około 4 miesiące. Z drugiej strony, jeśli ma ponad 40 lat, czas ten wydłuża się nawet do 2 lat. Gdy mężczyzna przekroczy 45 lat, średni czas potrzebny na poczęcie dziecka mnoży się przez pięć.
Dlaczego tak się dzieje?
Wraz z wiekiem spada płodność mężczyzny, ponieważ obniżają się ogólne parametry nasienia. Wśród najczęstszych problemów można wymienić:
- obniżoną objętość ejakulatu,
- spadek ilości i ruchliwości plemników,
- większą obecność nieprawidłowości w DNA plemników.
Do jakiego wieku mężczyzna jest płodny?
Większość mężczyzn wytwarza miliony nowych plemników każdego dnia, ale mężczyźni powyżej 40. roku życia mają mniej zdrowych plemników niż młodsi. Ogólna liczba i ruchliwość plemników stale się zmniejsza w od 34 roku życia. Szacuje się, że objętość nasienia osiąga szczytowy poziom między 30. a 35. rokiem życia i znacznie spada po 55. roku życia, wraz z obniżeniem ruchliwości plemników. Oznacza to, że mężczyzna po 50 ma znacznie niższe szanse na dziecko, a oprócz cech genetycznych związane jest to ze stylem życia mężczyzny.
Wiek mężczyzny a styl życia i płodność
U starszych mężczyzn często rozwijają się choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, nadwaga i nadciśnienie, które mogą obniżać jakość spermy i wpływać na płodność. Może być to związane ze stylem życia.
Niekorzystny wpływ na zdolności rozrodcze panów mogą mieć:
- lata uzależnienia od alkoholu i papierosów,
- narażenie na stres,
- nieodpowiednia dieta (niezdrowe tłuszcze,
- niedobory witamin) czy brak aktywności fizycznej i wykonywana praca zawodowa.
Z wiekiem mogą wystąpić również inne komplikacje związane z reprodukcją, takie jak spadek libido lub zaburzenia erekcji.
To, do jakiego wieku mężczyzna jest płodny, pozostaje w wielu przypadkach sprawą indywidualną, gdyż na płodność wpływają: styl życia, nawyki żywieniowe, stan zdrowia i predyspozycje genetyczne. Nie warto jednak odkładać decyzji o ojcostwie na później, gdyż obniżona jakość nasienia nie tylko utrudnia naturalne poczęcie, ale też powodzenie inseminacji czy zapłodnienia in vitro.
Warto też pamiętać, że czym mężczyzna starszy, tym bardziej mnożą się choroby obniżające płodność. Z tego powodu płodność mężczyzny po 70. jest znacznie obniżona. W tym wieku sperma zawiera niewiele plemników o prawidłowej budowie, ponadto sam ejakulat jest ubogi w plemniki, choć nie uniemożliwia to spłodzenia dziecka.
Ojcostwo w późnym wieku a in vitro
Chociaż mężczyźni nie przechodzą menopauzy tak jak kobiety i nie tracą zdolności do poczęcia dziecka nawet przez całe życie, płodność mężczyzn zmniejsza się wraz z wiekiem. Jednak dzięki różnym technikom wspomaganego rozrodu, możliwe jest obecnie rozwiązanie większości problemów związanych z męską niepłodnością i uzyskanie upragnionej ciąży.
Jeżeli wiek stoi na przeszkodzie, inseminacja lub in vitro mogą przywrócić nadzieję na ojcostwo. Obecnie istnieją techniki zapłodnienia pozaustrojowego, które polegają na wprowadzeniu wcześniej wyselekcjonowanego plemnika bezpośrednio do komórki jajowej w laboratorium. Najważniejsze z nich to:
- zapłodnienie in vitro metodą ICSI,
- zapłodnienie in vitro metodą IMSI,
- zapłodnienie in vitro metodą PICSI®.
Dzięki takim technikom przypadki męskiej niepłodności zostały znacznie ograniczone, nawet w ciężkich przypadkach patologii spermy. W podjęciu decyzji o późnym ojcostwie warto jednak zachować zdrowy rozsądek i wziąć pod uwagę swoje własne siły, możliwości i zdrowie.
