Choroba nowotworowa to szczególne wyzwanie dla par, które jeszcze nie mają dzieci
Oncofertility
Wpływ metody leczenia onkologicznego na płodność
Zaburzenie funkcji rozrodczych należy do najbardziej dotkliwych skutków ubocznych terapii przeciwnowotworowej. Ryzyko wystąpienia tymczasowej lub trwałej utraty płodności zależy od wieku pacjenta, rodzaju podawanych leków, ich dawek, a także od czasu trwania leczenia.
- Młodsze kobiety (przed 35. rokiem życia) mają większe szanse na zachowanie płodności dzięki dużej rezerwie jajnikowej oraz mniejszej wrażliwości oocytów na chemio- i radioterapię
- Nawet niewielka dawka promieniowania podczas radioterapii może uszkadzać jajniki i doprowadzić do przedwczesnego wygasania funkcji jajników. Po radioterapii wiele kobiet doświadcza też zaburzeń miesiączkowania i nieprawidłowości w funkcjonowaniu macicy.
- Radioterapia u mężczyzn powoduje tymczasowe lub trwałe zaburzenie procesu spermatogenezy (produkcji plemników).
- Leki cytostatyczne stosowane w ramach chemioterapii mogą spowodować całkowity brak plemników w nasieniu mężczyzny (gdy leczenie jest długotrwałe), a u kobiet są przyczyną zaniku miesiączki.
Wpływ chemio- i radioterapii na płodność kobiet i mężczyzn
Zamrożenie (witryfikacja) komórek jajowych
To metoda zabezpieczenia płodności zalecana kobietom, które nie mogą skorzystać ze stymulacji hormonalnej. Gamety pobrane od pacjentki są zamrażane i przechowywane w bardzo niskich temperaturach do momentu, w którym kobieta zdecyduje się na ich ogrzanie i użycie do zapłodnienia in vitro. Oocyty można przechowywać przez wiele lat.
Mrożenie tkanki jajnika
Po pobraniu fragmentu jajnika z użyciem laparoskopu dochodzi do jego zamrożenia - po zakończeniu leczenia onkologicznego tkankę można rozmrozić w dowolnym momencie i przeszczepić ją pacjentce. Po przeszczepie jajniki produkują komórki jajowe nawet przez trzy lata, a kobieta może zajść w ciążę naturalnie.
Witryfikacja zarodków
Przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego od pacjentki pobiera się komórki jajowe. Następnie zapładnia się je nasieniem partnera metodą in vitro. Powstałe w ten sposób zarodki zamraża się aż do czasu, gdy pacjentka wyzdrowieje.
Kriokonserwacja nasienia
Jest to metoda zamrażania odpowiednio spreparowanego nasienia w ciekłym azocie, która pozwala na przechowywanie go nawet przez wiele lat. Kriokonserwację nasienia wykonuje się przed rozpoczęciem leczenia onkologicznego. Po rozmrożeniu gamety mogą zostać użyte do zabiegu inseminacji lub zapłodnienia pozaustrojowego.
Odpowiedź na pytanie, dlaczego plemniki się mrozi a nie witryfikuje, znajdziesz w artykule: Witryfikacja, czyli szybkie mrożenie zarodków i gamet
