Sonovaginografia

Endometrioza to choroba, w której endometrium czyli błona śluzowa macicy pojawia się miejscach, gdzie nie powinno jej być, czyli poza jamą macicy. Ektopowe komórki endometrium najczęściej lokują się w jamie brzusznej na otrzewnej oraz narządach, które się w niej znajdują - jelita, wątroba, moczowody, pęcherz moczowy mięśnie przepony. Ogniska endometrialne mogą również występować glęboko w tkankach organizmu tj. w przegrodzie odbytniczo-pochwowej, w sklepieniu pochwy, w szyjce macicy czy na sromie. 

Ogniska endometrialne, które ulokowały się w innych narządach podlegają tym samym przemianom pod wpływem hormonów jak endometrium w macicy kobiety podczas cyklu miesięcznego. Endometrium złuszcza się, wywołując krwawienie oraz uszkodzenie tkanek które zaatakowało. Naraża to kobietę na szereg nieprzyjemnych i uciążliwych dla niej objawów takich jak ból brzucha, biegunki na zmianę z zaparciami, bolesne miesiączki oraz krwawienia i plamienia między miesiączkami, bolesne defekacje czy częste oddzwanie moczu.

Rwący ból, który obejmuje obszar miednicy, podbrzusza oraz pleców nasila się w okresie miesiączki, czasem również owulacji. Dodatkowo z chorobą często związane są bolesne współżycie, bóle głowy, przewlekłe zmęczenie czy niepłodność oraz poronienia. 

Rozpoznanie endometriozy za pomocą skrupulatnego wywiadu lekarskiego i szczegółowego badania ginekologicznego czasem może nie być wystarczające. Zwykle przeprowadza się zaawansowane badanie USG      (sonowaginografia) a w dalszej kolejności rozszerza diagnostykę o badanie MRI, czyli obrazowanie za pomocą rezonansu magnetycznego, szczególnie na etapie planowania zakresu operacji. Niekiedy wykonuje się laparoskopię, jednak zgodnie z najnowszymi wytycznymi ESHRE (Europejskie Towarzystwo Rozrodu Człowieka i Embriologii) metoda ta nie powinna służyć do rutynowego diagnozowania endometriozy. Powinno się ją stosować, tylko jeśli przyświeca temu cel terapeutyczny - zmniejszenie dolegliwości bólowych lub poprawa w zakresie płodności.

Do diagnozowania endometriozy stosuje się jeszcze biomarkery (oznaczenie z krwi stężeń CA-125) oraz najnowszy innowacyjny test opracowany prze polskich naukowców EndoRNA qRT-PCR określający poziom ekspresji genu kodującego białko fukozylotransferazę 4 (FUT4), związanego z wystąpieniem endometriozy nawet nie widocznej w USG. Jest to badanie uzupełniające badania obrazowe, określa prawdopodobieństwo rozwinięcia się tej choroby w przyszłości a także potwierdzajace nietypowe lokalizację ognisk np. w oku, mózgu czy płucach. Badanie to wykonuje się w sposób minimalnie inwazyjny, pobierając bezboleśnie fragment endometrium z jamy macicy w połowie cyklu miesiączkowego.

USG endometriozy powinno być przeprowadzone u pacjentek, u których występują objawy, które mogą sugerować endometriozę głęboko naciekającą. Są to m.in.:

•  bóle w podbrzuszu w trakcie miesiączki,

•  bóle podczas współżycia,
•  bóle pęcherza moczowego,
•  bóle w okolicy krzyżowej kręgosłupa,
• niepłodność i poronienia,
• biegunki, zaparcia, wzdęcia brzucha.

Sonovaginografię wykonuje się za pomocą sondy dopochwowej. Przed badaniem lekarz za pomocą specjalnego cewnika wprowadza do pochwy żel, który działa jako środek kontrastujący. Dzięki temu może on rozpoznać endometriozę w USG na znacznie czulszym poziomie niż podczas standardowego USG.

W pierwszym etapie badane są nerki, aby wykluczyć ewentualne zastoje moczu, który może być wywołany przewężeniem moczowodów w przebiegu endometriozy. Lekarz ocenia narząd rodny, czyli szyjkę macicy, trzon macicy oraz jajniki. Dodatkowo oceniana jest ruchomości jajników i macicy.

Następnie możliwa jest dokładna ocena okolicy przedniej ściany pochwy, pęcherza moczowego, tylnej ściany pochwy, przegrody odbytniczo-pochwowej oraz odbytnicy pod kątem występowania ognisk endometriozy głęboko naciekającej.

Badanie trwa około 30 minut. Jest niebolesne.

Najlepiej sonovaginografię przeprowadzać w pierwsze fazie cyklu po zakończeniu miesiączki.

Endometrioza głęboko naciekająca to najcięższa postać endometriozy, dlatego jej rozpoznanie wymaga szczególnych umiejętności osoby, która to badanie wykonuję i potrafi wykorzystać możliwości wysokospecjalistycznego sprzętu USG. Tylko w taki sposób możliwe jest dokonanie prawidłowej oceny oraz postawienie wiarygodnej i rzetelnej diagnozy.

Obecnie 30 minutowe badanie wykonywane jest w promocyjnej cenie, która wynosi 600 złotych.

Sonovaginografia wykonywana jest w Klinice InviMed w Gdyni i Poznaniu.

W Gdyni badanie to na poziomie eksperckim wykonuje dr n. med. Bartłomiej Wolski, Specjalista ginekolog-położniki, perinatolog i seksuolog, specjalizujący się dodatkowo chirurgicznym, laparoskopowym leczeniu najbardziej zawansowanych postaci endometriozy. Pan doktor łączy pracę w InviMed z rolą zastępcy kierownika oddziału ginekologiczno-położniczego w Szpitalu Św. Wojciecha w Gdańsku oraz stanowiskiem konsultanta województwa kujawsko-pomorskiego w zakresie seksuologii.

W Poznaniu badanie  wykonuje dr n. med. Dorota Kuśnierczak - Specjalista ginekolog - położnik. Absolwentka Akademii Medycznej w Poznaniu, znakomita lekarka z doktoratem Uniwersytetu Humboldta w Berlinie. Ginekolożka o niezwykle specjalistycznej wiedzy, a do tego certyfikowana ekspertka od akupunktury. Tę dalekowschodnią metodę terapii z powodzeniem stosuje jako wsparcie leczenia niepłodności, także w przypadku par podchodzących do in vitro. Siła spokoju i pozytywnej energii, którą potrafi przekazać pacjentom.