Szczepienie na HPV

HPV (Human Papilloma Virus) to nazwa ludzkiego wirusa brodawczaka. Wirus ten odpowiada za wystąpienie  szereg niebezpiecznych chorób takich jak:

•  rak szyjki macicy, 
• guzy narządów płciowych w postaci: raka sromu, raka odbytu,
  
• raka prącia oraz zmiany o charakterze brodawkowatym – kłykcin kończystych,
• a także raka gardła i krtani.

HPV to najczęstsza infekcja przenoszona drogą płciową. Szacuje się, że na całym świecie kontakt z wirusem ma ok. 80% osób aktywnych seksualnie (czyli 8 na 10 zarówno kobiet, jak i mężczyzn). U większości osób zakażenie jest bezobjawowe i ulega samoleczeniu. Jednak u ok. 20% osób wirus może powodować zwiększone ryzyko rozwoju nowotworów. Szczególnie niebezpieczny jest rak szyjki macicy, który jest jednym z częstszych nowotworów występujących u kobiet.

Ze względu na aktywność seksualną na infekcję narażeni są ludzie młodzi, w wieku 15–25 lat. Jako że większość osób nie zdaje sobie sprawy, że jest nosicielem wirusa, przenosi go nieświadomie dalej.

Wirus HPV przenosi się drogą płciową, dlatego najrozsądniej jest zabezpieczyć osoby, które jeszcze nie rozpoczęły współżycia. Szczepionkę można również podawać osobom dorosłym, które są aktywne seksualnie. Rozpoczęcie życia seksualnego nie musi oznaczać zakażenia wirusem.

W wielu krajach szczepienia podaje się powszechnie. Tam, gdzie je wprowadzono, liczba zakażeń spadła nawet do 90%!

HPV (przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego). HPV nie jest refundowane, ale jest zalecane przez Ministra Zdrowia w polskim Programie Szczepień Ochronnych. Powszechne szczepienia przeciwko HPV rekomenduje także Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (CDC) oraz międzynarodowe i krajowe towarzystwa naukowe (pediatryczne, ginekologiczne i onkologiczne).

To szczepionka profilaktyczna, nie lecznicza. Ten rodzaj profilaktyki rekomenduje się nie tylko dla dzieci*, ale dla wszystkich osób do 26. roku życia, które nie przyjęły do tej pory szczepionki lub nie zostały zaszczepione w pełni.

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) jest odpowiedzialny za 99% przypadków raka szyjki macicy. Wywołuje również inne nowotwory i to nie tylko u kobiet. U mężczyzn to on zazwyczaj odpowiada za raka odbytu i prącia oraz za raka gardła i krtani. Szczepionka chroni przed onkogennymi typami wirusa, a zatem chroni również przed rakiem!

*W 2023 roku Ministerstwo Zdrowia wprowadziło program bezpłatnych oraz dobrowolnych szczepień dla dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat. Chociaż wirus HPV powoduje szereg niebezpiecznych chorób dla dziewczynek to szczepionka chroni również przed infekcjami u chłopców.

Szczepionka przeciwko HPV jest bezpieczna, dobrze tolerowana i w większości przypadków nie powoduje skutków ubocznych. Preparatu nie podaje się dzieciom poniżej 9. roku życia, kobietom w w ciąży oraz karmiącym piersią i osobom, które wykazały alergię na jeden ze składników szczepionki. Po podaniu preparatu w miejscu ukłucia może pojawić się okresowe zaczerwienienie, obrzęk, czy ból mięśni.

Szczepionki na HPV są dokładnie monitorowane, bo powszechnie stosuje się je w 125 krajach na świecie.

Przed szczepieniem każdy Pacjent musi odbyć wizytę kwalifikacyjną.

• Wizyta kwalifikacyjna to koszt 100 zł
• Szczepionka przeciwko HPV kosztuje 700 zł ((jedna dawka)

Szczepienie poprzedza wizyta kwalifikacyjna u lekarza. Jest to standardowa wizyta, podczas której lekarz zbiera wywiad medyczny oraz ocenia ogólny stan zdrowia pacjenta. Nie wymaga się żadnych dodatkowych badań. Po wizycie pacjent otrzymuje szczepionkę.

Samo podanie szczepionki trwa kilka sekund i bezpośrednio po iniekcji można wrócić do swoich obowiązków. Zabieg jest w pełni bezpieczny, jednak ukłucie może powodować lekki ból i dyskomfort, a w okolicy podania szczepionki może pojawić się rumień.

Szczepionka podawana jest w 3 dawkach 

Szczepionkę należy przyjmować w następujących odstępach:

• pierwsza dawka - w dowolnym terminie,
• druga dawka - 2 miesiące po pierwszym wstrzyknięciu (i nie wcześniej niż po upływie jednego miesiąca od daty podania pierwszej dawki),
• trzecia dawka - 6 miesięcy po pierwszym wstrzyknięciu i nie wcześniej niż po upływie 3 miesięcy od daty podania drugiej dawki.

Wszystkie trzy dawki powinny być podane maksymalnie w ciągu 12 miesięcy.

Pacjent nie musi uzgadniać terminu pierwszego szczepienia, a jedynie termin wizyty kwalifikacyjnej. Warunkiem wykonania szczepienia jest podpisanie zgody na szczepienie, kwalifikacja do szczepienia oraz opłacenie szczepienia w recepcji. Szczepienie musi być wykonane w ciągu 24 godzin od kwalifikacji.

Do podania szczepionki przeciw HPV nie jest wymagane skierowanie. Przed podaniem preparatu konieczne jest odbycie wizyty kwalifikacyjnej w klinice u lekarza.

Wirus brodawczaka ludzkiego przenoszony jest przede wszystkim poprzez kontakty seksualne (nie tylko klasyczny stosunek pochwowy, ale również seks oralny lub analny).. Ani prezerwatywa, ani posiadanie jednego partnera seksualnego nie dają gwarancji, że unikniesz zarażenia wirusem HPV. Niestety najpewniejszym sposobem uniknięcia zakażenia jest całkowita wstrzemięźliwość seksualna. Im mniej partnerów, tym mniejsze jest ryzyko zakażenia. Dlatego rekomendowane jest podanie szczepionki przed rozpoczęciem okresu współżycia.

Niestety, zakażenia brodawczaka ludzkiego nie można leczyć, dlatego należy jak najwcześniej skorzystać ze szczepień ochronnych. Można jednak leczyć choroby, które powstają w wyniku zarażenia.

lek. med. Tomasz Dworniak - Kierownik medyczny, Specjalista ginekolog-położnik