Badanie AMH to skuteczny sposób na określenie płodności kobiety
Badanie AMH - wskaźnik rezerwy jajnikowej
Badanie AMH jest jednym z istotniejszych podczas diagnostyki niepłodności. Wraz z wiekiem maleje stężenie tego hormonu dostarczającego informacji o płodności kobiety. Tego procesu nie da się w żaden sposób zatrzymać, ponieważ wynika ze starzenia się organizmu. Pomiar stężenia AMH pozwala dobrać odpowiednie leczenie, które zwiększy prawdopodobieństwo zajścia w ciążę.
- Badanie AMH - co to jest?
- Rola hormonu antymüllerowskiego w płodności kobiety
- Prawidłowy poziom AMH - normy wyników
- Co mówi nam wartość AMH? Interpretacja wyników
- Czy stężenie hormonu antymüllerowskiego zmienia się wraz z wiekiem?
- Kiedy wykonać badanie?
- Jak się przygotować do badania AMH?
- Jak wygląda przebieg badania?
- Gdzie wykonać badanie AMH?
- Najczęściej zadawane pytania
Badanie AMH - co to jest?
Badanie AMH pozwala określić poziom płodności kobiety. AMH jest hormonem wytwarzanym przez pęcherzyki jajników. Badanie to pozwala na ocenę rezerwy jajnikowej u kobiet, a u mężczyzn pozwala monitorować produkcję androgenów czy skuteczność leczenia raka jąder.
Badanie AMH zalecane jest przede wszystkim kobietom po 30 roku życia, które od dłuższego czasu starają się o dziecko. Jest to również jedno z badań zalecanych przy procedurze in vitro, a także w diagnozowaniu przedwczesnego wygasania czynności jajników. Warto również je wykonać podczas leczenia niepłodności. Im wyższy wskaźnik AMH, tym większa szansa na powodzenie podczas in vitro.
Rola hormonu antymüllerowskiego w płodności kobiety
Hormon AMH produkowany jest przez tzw. pęcherzyki preantralne i antralne znajdujące się w jajnikach. Pozwala on na ocenę procesu dojrzewania pęcherzyka jajnikowego. Jego wartość pomaga w prognozowaniu szansy na zapłodnienie. Jest to badanie, które jest bardzo ważne w określeniu płodności kobiety, nie tylko podczas standardowego zapłodnienia, ale również w trakcie procedury in vitro.
Czasem hormon antymüllerowski służy do monitorowania skuteczności leczenia chorób nowotworowych, jak rak jąder u mężczyzn czy rak jajnika u kobiet.
W leczeniu niepłodności hormon AMH także ma duże znaczenie. Na podstawie jego stężenia można łatwiej dobrać metodę leczenia, która powinna być dopasowana indywidualnie do pacjentki. Lekarz ginekolog bazując na wynikach, będzie mógł ocenić szansę na urodzenie dziecka.
Prawidłowy poziom AMH - normy wyników
Prawidłowa norma hormonu antymullerowskiego jest orientacyjna, ponieważ zależy od wieku kobiety. Przyjmuje się, że stężenie pomiędzy 1 ng/ml, a 3,0 ng/ml jest wartością referencyjną dla kobiet w wieku rozrodczym. Wynik AMH należy skonsultować z lekarzem, który prawidłowo go zinterpretuje i w razie potrzeby zleci kolejne badania.
Norma w zależności od wieku |
Norma AMH we krwi ng/ml |
|---|---|
20-24 lata |
1,52 – 9,95 ng/ml |
25-29 lat |
1,20 – 9,05 ng/ml |
30-34 lata |
0,711 – 7,59 ng/ml |
36-39 lat |
0,405 – 6,96 ng/ml |
40-44 lata |
0,059 – 4,44 ng/ml |
| 45-50 lat |
0,01 – 1,79 ng/ml |
| PCOS |
2,41 - 17,1 ng/ml |
IN VITRO |
min. 0,7 ng/ml |
Wyniki badania powinny zostać zinterpretowane przez lekarza, ponieważ mogą ne nie mieć wpływ także inne czynniki. Można jednak jednoznacznie stwierdzić, że stężenie AMH wraz z wiekiem spada, a zarówno zbyt niski, jak i wysoki poziom tego hormonu nie jest pożądany. Podczas procedury in vitro minimalny poziom AMH, który uprawnia do refundacji, wynosi 0,7 ng/ml.
Norma AMH jest wartością orientacyjną, zależną także od wieku. Dla uproszczenia przyjmuje się, że wartości pomiędzy 1 ng/ml, a 3,0 ng/ml są referencyjne dla kobiet w wieku rozrodczym.
Co mówi nam wartość AMH? Interpretacja wyników
Ocena rezerwy jajnikowej jest bardzo ważna dla kobiet starających się o potomstwo. Każda kobieta rodzi się z pewnym zapasem komórek jajowych, których liczba wraz z wiekiem zmniejsza się, co przekłada się na zmniejszenie szansy na uzyskanie ciąży.
Badanie hormonu AMH pozwala ocenić, jaka rezerwa jajnikowa jeszcze pozostała i jakie są szanse na zapłodnienie. Stężenie hormonu antymullerowskiego zmniejsza się wraz z wiekiem kobiety, aż do momentu menopauzy, kiedy jest tak niskie, że może być niewykrywalne podczas badania.
Kobieta rodzi się z ok. 300-400 tysiącami jajeczek gotowych na zapłodnienie. Rezerwa jajnikowa zaczyna maleć po 20 roku życia i przez kolejne 10 lat ten proces postępuje powoli. Jest to również najlepszy okres płodności dla kobiety, a ilość komórek jajnikowych gotowych do zapłodnienia wynosi ok. 65-80 tysięcy.
Po 30 roku życia ten spadek jest szybszy, a po 35 r.ż. dynamika jeszcze bardziej przyspiesza i zajście w ciążę jest trudniejsze. Po okresie menopauzy zapłodnienie naturalnymi sposobami jest już niemożliwe. U kobiet po 30 roku życia liczba pozostałych jajeczek gotowych do zapłodnienia wynosi ok. 12% ogółu, z którymi się urodziła.
W ciągu całego życia kobiety jajniki uwolnią ok. 500 dojrzałych komórek jajowych gotowych do zapłodnienia. Kiedy ta ilość się skończy, jajniki przestają produkować estrogen i pojawia się okres menopauzy. Szacuje się, że średni wiek przekwitania u kobiet z krajów rozwiniętych wynosi ok. 51 lat. W ocenie rezerwy jajnikowej ważna jest opinia lekarza, który spojrzy na pacjentkę indywidualnie.
Niskie AMH
Niski poziom AMH wskazuje na obniżoną rezerwę jajnikową, czyli małą liczbę pęcherzyków jajnikowych zawierających komórkę jajową. Wartość AMH poniżej 1,0 ng/ml jest wskazaniem do podjęcia konsultacji w klinice specjalizującej się w leczeniu niepłodności w celu diagnostyki przedwczesnego wygasania czynności jajników.
Wysokie AMH
Wysoki poziom hormonu antyműllerowskiego (powyżej 6 ng/ml) może wskazywać na tzw. zespół policystycznych jajników, w skrócie PCOS (Polycystic Ovary Syndrome), który objawia się wytwarzaniem zbyt dużej liczby niedojrzałych pęcherzyków Graffa, co zaburza gospodarkę hormonalną organizmu kobiety. Przyczyn PCOS upatruje się w insulinooporności, a także w zbyt dużym wydalaniu przez przysadkę mózgową hormonu luteinizującego (LH) i folikulotropowego (FSH). Osoby chorujące na zespół policystycznych jajników zazwyczaj są obciążone także hirsutyzmem (nadmierne owłosienie) oraz otyłością.
Wynik AMH należy skonsultować ze specjalistą, który może zlecić kolejne badania potrzebne na dalszym etapie leczenia.
Czy stężenie hormonu antymüllerowskiego zmienia się wraz z wiekiem?
Wiek kobiety odgrywa bardzo ważną rolę w planowaniu ciąży. Wielu lekarzy ginekologów rekomenduje, aby decyzję o potomstwie podejmować ok. 20-25 roku życia, kiedy szanse na urodzenie dziecka są największe. Hormon AMH pozwala ocenić poziom płodności u kobiet. Wraz z wiekiem zmienia się norma hormonu. Wraz z upływem lat zmniejsza się ilość pęcherzyków jajnikowych gotowych do zapłodnienia. Po 35 roku życia zajście w ciążę może być utrudnione. W tym okresie pozostaje ok. 5% jajeczek, z jakimi się rodzi kobieta, co oznacza ok.15-16 tysięcy. Normy dla 40-latki są bardzo niskie. Po tym wieku liczba komórek jajowych wynosi już tylko 9000, a po 45 roku życia mniej niż 3 tysiące. Spadek tej ilości jest normalnym procesem starzenia się organizmu. Należy pamiętać, że poza wiekiem na ich ilość ma wpływ palenie papierosów, zażywane leki czy wykonane operacje w obrębie jajników.
| WIEK |
POZOSTAŁA REZERWA JAJNIKOWA |
|---|---|
narodziny |
100% |
okres dojrzewania |
50% |
25 lat |
22% |
30 lat |
12% |
35 lat |
5% |
40 lat |
3% |
45 lat |
1% |
Kobieta wkraczając w okres dojrzewania posiada około połowy komórek jajowych, które mogą zostać zapłodnione. Do 30 roku życia spadek ten jest powolny, natomiast później bardzo przyspiesza.
Kiedy wykonać badanie?
Stężenie AMH pozwala na określenie tego, ile komórek jajowych posiada kobieta. Ich wystarczająca ilość pozwala na zajście w ciążę, a zbyt niska może świadczyć o przedwczesnym wygasaniu czynności jajników lub zbliżającej się menopauzie.
Badanie to jest rekomendowane kobietom, które długo starają się o dziecko bez rezultatów. Jest to ważna informacja dla lekarzy ginekologów, którzy specjalizują się w leczeniu niepłodności. Na podstawie wyników są w stanie dobrać odpowiednie leczenie, które umożliwi pacjentce posiadanie potomstwa.
Odpowiednie stężenie hormonu antymüllerowskiego zwiększa sukces powodzenia procedury in vitro. Im wyższy wskaźnik AMF, tym większa szansa na zapłodnienie. Oznacza to, że kobieta posiada odpowiednią ilość zdrowych komórek jajowych, które mogą zostać zapłodnione pozaustrojowo.
U kobiet
Badanie najczęściej wykonuje się w klinikach leczenia niepłodności, ponieważ wskazania do jego wykonania najczęściej dotyczą kobiet, które starają się o potomstwo. Oznaczenie hormonu antymüllerowskiego można wykonać dowolnego dnia cyklu.
U mężczyzn
Warto pamiętać, że AMH bada się także u mężczyzn. Najczęściej jest ono przeprowadzane podczas weryfikowania skuteczności leczenia na raka jądra, a także w celu sprawdzenia, czy nie ma powrotu choroby. U młodszych chłopców można oznaczyć AMH przed okresem dojrzewania. Wykonuje się je w celu oceny funkcjonowania tkanki jądrowej. Wskazaniem może być także podejrzenie wad wrodzonych męskiego układu rozrodczego.
Jak się przygotować do badania AMH?
Niewiele osób wie, kiedy badać hormony.
- Oznaczenie AMH można wykonać o dowolnej porze dnia.
- Nie ma konieczności bycia na czczo.
- Hormon ten jest również w tym samym stężeniu podczas całego cyklu menstruacyjnego.
Należy jednak pamiętać, że nie jest to rutynowe badanie, dlatego przed jego wykonaniem należy znaleźć odpowiednią placówkę. W InviMed wykonujemy takie badanie, ponieważ jest ono ważne podczas leczenia niepłodności.
Na wynik analizy nie ma wpływu stosowanie tabletek antykoncepcyjnych, a także stosowanie terapii hormonalnej. Kobieta przed badaniem może normalnie jeść i pić.
Jak wygląda przebieg badania?
Stężenie hormonu antymüllerowskiego oznacza się w surowicy krwi pacjentki. Po uprzednim zdezynfekowaniu okolicy łokciowej pobierana jest przy pomocy jednorazowej igły niewielka ilość krwi.
Tak jak po innych pobraniach należy przytrzymać gazik w miejscu wkłucia przez ok. 5 minut. Rękę należy trzymać w dół, aby zapobiec pojawieniu się siniaka.
Pobranie krwi jest wykonywane przez wykwalifikowaną pielęgniarkę. Jest to badanie bezbolesne, które nie wymaga dłuższej rekonwalescencji i bezpośrednio po nim można wrócić do codziennych obowiązków. Zazwyczaj trwa kilka minut, dlatego można je wykonać nawet podczas wizyty w klinice.
Gdzie wykonać badanie AMH?
Oznaczenie poziomu AMH można wykonać w każdej z naszych klinik zlokalizowanych w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu, Katowicach lub Gdyni. W zależności od miejsca, w którym będzie pobierana krew, mogą obowiązywać inne godziny działania punktu pobrań.
Wynik AMH otrzymuje się po upływie 4 dni roboczych, dlatego należy zrobić badanie na tyle wcześniej, aby lekarz podczas kolejnej wizyty mógł odczytać i zinterpretować jego wynik.
Cena badania w zależności od placówki może się różnić, ale jesgo koszt oscyluje w okolicach 200 zł. Ocena rezerwy jajnikowej jest ważna do ustalenia dalszych kroków podczas leczenia niepłodności.
Najczęściej zadawane pytania
Czy na badanie AMH trzeba mieć skierowanie?
Badanie rezerwy jajnikowej nie wymaga posiadania skierowania od lekarza, natomiast należy pamiętać, że jest ono zalecane jedynie w konkretnych przypadkach. W naszej klinice jest ono częścią leczenia niepłodności i lekarze zazwyczaj zlecają je swoim pacjentkom. Istnieje również możliwość wykonania oznaczenia AMH bezpłatnie na NFZ. W takiej sytuacji konieczne jest skierowanie, które może wystawić jedynie lekarz ginekolog lub specjalizujący się w leczeniu niepłodności.
Ile się czeka na wynik badania?
Czas oczekiwania na wyniki może być różny. Oznaczenie hormonu antymullerowskiego najlepiej wykonać w klinice leczenia niepłodności, np. InviMed. Jest to miejsce, które specjalizuje się w wykonywaniu tego rodzaju badań. Na wyniki AMH zazwyczaj czeka się około 14 dni, natomiast decydując się na wykonanie go w naszej klinice, wynik otrzymuje się po 4 dniach roboczych. Dzięki zapewnieniu tak krótkiego czasu szybciej można włączyć odpowiednie leczenie i zwiększyć szanse na zajście w ciążę. Wykonując je na NFZ, należy liczyć się z tym, że najpierw czeka się na termin do specjalisty, który wystawi skierowanie, a później często wymagane jest umówienie terminu tego badania. Oczekiwanie na wynik może być również dłuższe niż w przypadku prywatnych placówek.
Otrzymałam wynik AMH w jednostce pmol/l, jak go przeliczyć?
Otrzymując wyniki badań, należy zwracać szczególną uwagę na jednostkę, w jakiej są one podane. Zaleca się, aby interpretacją wyników zajął się specjalista, który zlecił badanie. W sytuacji, kiedy stężenie AMH jest podane w jednostce pmol/l należy zastosować odpowiedni przelicznik: pmol/L = ng/mL x 7,14. Przed sprawdzeniem normy pmol/l należy go dostosować do norm, które obowiązują. Robiąc to samodzielnie, można łatwo popełnić błąd, dlatego warto pozostawić to specjalistom.
Jak długo ważne jest badanie AMH?
Jak wiadomo, poziom AMH maleje wraz z wiekiem. Badanie należy wykonać przed stymulacją in vitro, aby móc określić odpowiedź na stymulację oraz szanse na zajście w ciążę. Czasem konieczne jest powtórzenie badania, jednak tylko w sytuacji, kiedy wynik jest graniczny lub pacjentka ma więcej niż 37 lat. Nie ma konieczności oznaczania tego hormonu w każdym cyklu. Można powtórzyć badanie po 6 miesiącach. Należy również pamiętać, że nie rekomenduje się przeprowadzania tego badania podczas stymulacji hormonem FSH, ponieważ może on sztucznie obniżać wynik.
Czy AMH może wzrosnąć lub możemy podnieść jego poziom?
Spadek poziomu AMH jest regułą i dotyczy każdej kobiety. Wiele z nich odkłada decyzję o macierzyństwie, co nie zawsze jest dobrym pomysłem. Stężenia tego hormonu nie da się podnieść, jednak cały czas trwają badania nad zwiększeniem rezerwy jajnikowej u kobiet. Chcąc zajść w ciążę, należy wziąć pod uwagę, że z wiekiem może stać się to coraz trudniejsze. Stężenie AMH nie może w żaden sposób wzrosnąć, dlatego trzeba liczyć się z dłuższym i trudniejszym staraniem się o dziecko. O rezerwie jajnikowej należy porozmawiać ze swoim lekarzem ginekologiem, który może zlecić badania pomagające w jej ocenie. W przypadku podwyzszonego stężenia AMH, warto rozszerzyć diagnostykę, choćby w kierunku zespołu policystycznych jajników.
Teleporada z interpretacją wyniku AMH
Jeśli dysponujesz już wynikiem AMH i chcesz go skonsultować z lekarzem, zachęcamy do skorzystania z teleporady w zakresie pierwszej konsultacji niepłodnościowej. Lekarz ginekolog przeprowadzi wywiad medyczny i zinterpretuje wyniki badań, w tym wynik AMH. Może również przepisać leki (wystawić e-receptę) i wydać zalecenia odnośnie konieczności wykonania dalszych badań.
- Aby umówić teleporadę, wystarczy zadzwonić na numer Infolinii InviMed: 500 900 888.
