Zespół bolesnego miesiączkowania. Co musisz wiedzieć?
Dla wielu kobiet miesiączka jest bardzo bolesnym doświadczeniem. Co miesiąc borykają się one z przykrymi dolegliwościami, które częstowymagają podawania silnych leków przeciwbólowych. Jest to bardzo poważny problem zdrowotny, który występuje najczęściej u kobiet w wieku reprodukcyjnym. Czym jest zespół bolesnego miesiączkowania i czy można sobie z nim poradzić?
Kiedy menstruacja staje się problemem?
Pojawienie się miesiączki traktowane jest jak moment przejściowy w życiu kobiety. To granica, która oddziela bycie dziewczyną od stania się kobietą. Jest to bardzo krzywdzący stereotyp - krwawienie miesięczne nie oznacza dojrzałości psychicznej, a jedynie gotowość organizmu do zapłodnienia. Należy o tym zawsze pamiętać.
Za pojawienie się miesiączki odpowiadają hormony: estrogeny oraz progesteron. Zjawisko polega na cyklicznym złuszczaniu nabłonka macicy (endometrium) pod wpływem zmian stężenia hormonów płciowych. Efektem jest krwawienie występujące regularnie co 21 do 35 dni. Jest to tzw. cykl miesiączkowy, a jego konkretna długość, jak i długość samego krwawienia, jest cechą indywidualną każdej kobiety. Bardzo często już w momencie wystąpienia pierwszej miesiączki pojawiają się nieprzyjemne i bolesne objawy fizyczne, które można zgromadzić pod wspólną nazwą zespołu bolesnego miesiączkowania.
Menstruacja nie musi boleć!
Ciągle zbyt mało mówi się o tym, że menstruacja nie musi boleć - a na pewno nie musi boleć aż tak!
Czym jest zespół bolesnego miesiączkowania?
Niestety dolegliwości i złe samopoczucie związane z menstruacją uznawane są często za przykrą konieczność. Przypadłości, na które najczęściej narzekają kobiety w trakcie okresu to:
- rozdrażnienie;
- silne emocje;
- ból jajników i w okolicy podbrzusza;
- ból kręgosłupa;
- osłabienie;
- zawroty i bóle głowy;
- biegunka;
- drżenie rąk;
- kołatanie serca;
- nudności i wymioty.
Podobno każda kobieta przynajmniej raz doświadczyła bolesnej miesiączki. Ciągle zbyt mało mówi się o tym, że menstruacja nie musi boleć - a na pewno nie musi boleć aż tak! Zespół bolesnego miesiączkowania, w skrócie ZBM, to określenie bólowych doświadczeń okołomiesiączkowych [1]. Dolegliwość może mieć dwa źródła – pierwotne lub wtórne. Niektóre z kobiet cierpią tak bardzo, że nie są w stanie wykonywać swoich codziennych obowiązków. Wyjście do pracy czy szkoły bez silnych leków przeciwbólowych staje się niewykonalne. Skąd się bierze ten problem i jak mu zaradzić?
Zespół bolesnego miesiączkowania - pierwotny i wtórny
Pierwotny zespół bolesnego miesiączkowania związany jest z zaburzeniem pracy hormonów. Dochodzi do niego najczęściej w okresie dojrzewania, kiedy ciało ludzkie przechodzi szereg ogromnych przemian. Dzieje się tak ze względu na duże stężenie prostaglandyn, które prowadzą do nasilonych i bolesnych skurczów macicy. Dotychczas nie wykazano jednoznacznej przyczyny dlaczego niektóre kobiety produkują więcej tych hormonów niż inne. Pocieszający jest natomiast fakt, że bolesne miesiączkowanie nierzadko zanika samoistnie, najczęściej po urodzeniu dziecka.[2].
Przy występowaniu dolegliwości związanych z bolesnych miesiączkowaniem, zwłaszcza gdy pojawiają się po kilku latach bezbolesnych krwawień, warto od razu udać się do lekarza w celu ustalenia, czy nie mamy do czynienia z wtórnym ZBM. Tutaj bowiem nie ma co liczyć na samoczynne ustąpienie bólu. Wtórny zespół bolesnego miesiączkowania może świadczyć o występowaniu stanu chorobowego w organizmie. Podstawą jest w tym wypadku odpowiednia i profesjonalna diagnoza. Wśród chorób, które najczęściej wywołują ZBM można wymienić:
- polipy macicy;
- stan zapalny w miednicy mniejszej;
- endometrioza;
- wady anatomiczne narządu rodnego;
- mięśniaki macicy;
- zespół jelita drażliwego;
- celiakia.
W kontekście bólu oraz zaburzeń miesiączkowania szczególnie warto zwrócić uwagę na endometriozę, która nieleczona może prowadzić do problemów z zajściem w ciążę.
Sposoby leczenia zespołu bolesnego miesiączkowania
Terapia wybrana przez lekarza będzie ściśle związana ze źródłem problemów. Najpopularniejszym sposobem radzenia sobie z dolegliwościami miesiączkowymi są leki przeciwbólowe i rozkurczowe (pierwotny ZBM). Istnieją również specjalne zabiegi (np. przezskórna elektrostymulacja) oraz serie ćwiczeń, które mogą przynosić ulgę. Warto w tym celu udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego.
Jeśli lekarz zdiagnozuje chorobę lub zaburzenie będące źródłem dolegliwości bólowych (wtórny ZBM), może zalecić leczenie chirurgiczne lub farmakoterapię. Dbanie o zdrowie intymne jest niezwykle ważne - jego brak może skończyć się nie tylko bólem, ale poważnymi problemami ze zdrowiem. Profilaktyka ginekologiczna powinna stać się obowiązkowym punktem w kalendarzu każdej kobiety.
Bolesny okres a planowanie ciąży
Czy bolesne miesiączki mogą mieć wpływ na planowanie ciąży? Tak, o ile podłożem ZBM jest choroba, np. endometrioza. Wtedy tabletka przeciwbólowa to zdecydowanie za mało. Szansa na ciążę jest uzależniona od konkretnej diagnozy lekarskiej. Wiele schorzeń czy zaburzeń podlega skutecznemu leczeniu. Dlatego tak ważne jest, aby wybrać odpowiedzialnych specjalistów z doświadczeniem, którzy zadbają o nasze zdrowie i przyszłe, udane macierzyństwo.
Bibliografia
[1] https://pulsmedycyny.pl/zespol-bolesnego-miesiaczkowania-objawy-przyczyny-leczenie-973465
[2] https://www.forumginekologii.pl/artykul/pierwotne-bolesne-miesiaczkowanie-jaka-terapie-hormonalna-zastosowac
Autoryzacja treści:
lek. med. Blanka Malczewska - specjalista ginekolog - położnik z kliniki InviMed w Gdyni
