Biopsja jądra

Na czym polega biopsja jądra?

Biopsja jądra to zabieg, który polega na pobraniu fragmentu tkanki z jądra lub najądrzy do dalszej analizy laboratoryjnej oraz w celu pozyskania plemników do przeprowadzenia procedury zapłodnienia pozaustrojowego. 

Jak wygląda badanie?

Przed zabiegiem biopsji jądra, lekarz zbiera dokładny wywiad medyczny i decyduje o formie zabiegu.

1. Biopsja igłowa (zamknięta) - zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym, kiedy szansa na pobranie plemników jest bardzo duża. Biopsję zamkniętą przeprowadza się nakłuwając jądro igłą przez skórę. Trwa ok. 15 - 30 minut. Pacjent zgłasza się do kliniki na ok. 15 minut przed wyznaczoną godziną zabiegu. Zabieg nie wymaga żadnego przygotowania.
   
2. Biopsja otwarta - zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym. Zabieg polega na precyzyjnym nacięciu osłonki jądra i pobraniu wycinka z najądrza i różnych regionów jądra, by zwiększyć szansę na znalezienie plemników, które posłużą do zabiegu in vitro. Pacjent zgłasza się na ok. 1 godzinę przed zabiegiem do kliniki na konsultację z anestezjologiem. Zabieg trwa kilkadziesiąt minut. Po tygodniu od zabiegu pacjent proszony jest o zgłoszenie się do kliniki na wizytę kontrolną.
   

Biopsja igłowa czy biopsja otwarta?

• Jeśli prawdopodobieństwo pobrania plemników jest duże, lekarz wykonuje biopsję zamkniętą (igłową), czyli nakłuwa jądro przez skórę po podaniu pacjentowi znieczulenia miejscowego.
• Gdy badanie nasienia wykazało brak plemników, a szanse na znalezienie plemników do inseminacji lub in vitro są niewielkie, przeprowadza się biopsję otwartą. Zabieg ten jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym i obejmuje nacięcie osłonki jądra oraz pobranie kilku wycinków z różnych obszarów narządu.

Wskazania do biopsji jądra

Pobranie tkanki z jąder do analizy to istotny element diagnostyki niepłodności męskiej, ale zabieg przeprowadza się tylko w określonych okolicznościach. 

Najczęściej biopsję jądra wykonuje się u pacjentów, u których badanie nasienia wykazało wyjątkowo niską liczbę plemników lub ich brak (azoospermia), gdy wyniki innych badań (analiza krwi, oznaczanie poziomu hormonów) nie pozwalają na wskazanie konkretnej przyczyny niepłodności. 

Zabieg pobrania tkanki z jądra może pomóc m.in. w wykryciu niedrożności nasieniowodów — jądra wytwarzają wówczas plemniki, ale nie dostają się one do nasienia i nie dochodzi do zapłodnienia.

Biopsję jądra zleca się również przy podejrzeniu raka jąder, oraz w celu pobrania plemników do inseminacji lub zapłodnienia pozaustrojowego.

Biopsja jądra — powikłania

Zabieg pobrania tkanki z jąder jest bezpieczny, choć po biopsji mogą pojawić się komplikacje w postaci infekcji lub przedłużającego się krwawienia w miejscu nacięcia lub nakłucia skóry. Powikłania tego typu występują rzadko, ale nie należy ich bagatelizować — pacjent, który zauważył u siebie krwiak lub krwawienie w miejscu opatrunku, obrzęk lub ból w kroczu, gorączkę lub dreszcze, powinien natychmiast zgłosić się do lekarza.

Co warte podkreślenia, biopsja jądra nie powoduje zaburzeń erekcji i nie stwarza zagrożenia dla płodności mężczyzny.

In vitro a biopsja jądra

Niska liczba i jakość plemników w nasieniu przy jednoczesnej prawidłowej produkcji plemników w jądrach może mieć związek z niedrożnością nasieniowodów. Pacjenci dotknięci tym problemem z reguły mają nikłe szanse na poczęcie dziecka w warunkach naturalnych, dlatego po konsultacji ze specjalistą powinni rozważyć pobranie plemników na drodze biopsji i użycie ich do inseminacji lub in vitro. 

Zabieg biopsji jądra nie wymaga szczególnych przygotowań, ale należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach i omówić tymczasowe odstawienie niektórych z nich (np. leków rozrzedzających krew lub niesteroidowych środków o właściwościach przeciwzapalnych).

***

Konsultacja medyczna artykułu: doktor Michał Gierek, urolog, androlog z kliniki InviMed w Katowicach. Absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Praktykę urologiczną rozpoczął w Śląskim Centrum Urologii "Urovita" w Chorzowie pod kierownictwem dr. n. med. Andrzeja Szurkowskiego. Od 2017 roku jest asystentem w Klinicznym Oddziale Urologii w Sosnowcu pod kierownictwem dr. n. med. Michała Tkocza.